Jaargang 40 nr 7/8, juli/augustus 2025

Jaargang 40 nr 7/8, juli/augustus 2025
Het is één van de meest romantisch gelegen kerkjes in het Groninger landschap, het iconische romaanse kerkje uit de beginfase van de baksteenkunst in de tweede helft van de twaalfde eeuw. Marsum.
Op een zomerse zondagmiddag reden we er naar toe. Een paar boerderijen, een bijna geheel afgegraven wierde en misschien wel het mooiste, de oprijlaan naar de kerk toe.
Alle verlangens naar dorpsigheid en eenvoud worden hier bevredigd “ schrijft Marjoleine de Vos in het boek “ODE aan de oude Groninger Kerken
 “Het zoemt om je heen, het geurt, het ritselt, er is het wijde land, de ruwe kloostermoppen in je rug. Zo is het, zo was het, nu en altijd”.
De deur van de kerk staat altijd open en nodigt om naar binnen te gaan. Van de gastvrijheid wist ook een aantal boerenzwaluwen te profiteren. In een hoek van de kerk hadden ze hun kunstige nesten gebouwd.
Dat riep het tweede couplet van de vierentachtigste psalm bij mij naar boven :

Zelfs vindt de mus een huis, o Heer !
De zwaluw legt haar jongskens neer
in ’t kunstig nest bij uw altaren.
Bij U, mijn Koning en mijn God,
verwacht mijn ziel een heilrijk lot,
geduchte Heer der legerscharen !
Welzalig hij, die bij U woont,
gestaâg U prijst en eerbied toont.


Als jonge organist heb ik het voorrecht genoten om de gemeente te mogen begeleiden in diensten met de legendarische dominee Zelle uit Leeuwarden als voorganger. Dominee Zelle was een opmerkelijke verschijning en de meest vreemde verhalen over hem deden de ronde. In mijn beleving waren ze vaak verzonnen of in ieder geval sterk overdreven. In perioden, dat de gemeente vacant was, werd hij nogal eens gevraagd om in een dienst voor te gaan.
Het kwam ook wel eens voor, dat hij te laat was. Als organist had je dan pas laat het orgelbriefje. Op zich niet zo’n probleem, want op het briefje stonden vaak dezelfde psalmen als die van de vorige keer.
Hij liet graag zingen uit de oude berijming en alleen in de Kersttijd stond er wel eens een lied uit de “ Enige Gezangen ” op het briefje zoals de Lofzang van Maria. Altijd had hij een preek in drie punten, compleet met tussenzang. Het is eigenlijk verbazingwekkend dat ik me sommige punten nog altijd weet te herinneren.
Een geliefde Psalm van ds. Zelle was Psalm 42 en daarvan het 5e couplet, uiteraard in de oude berijming. Hij zei dat er ook altijd bij.

Maar de HEER zal uitkomst geven,
Hij, die ’s daags zijn gunst gebiedt.
‘k Zal in dit vertrouwen leven
en dat melden in mijn lied;
‘k zal zijn lof zelfs in de nacht
zingen, daar ik Hem verwacht,
en mijn hart, wat mij moog’ treffen,
tot den God mijns levens heffen.


Stelt u zich voor, een stampvolle kerk en een goed zingende gemeente. Als organist kon je dan even flink uitpakken, alle registers open en dan nog wist ds. Zelle met zijn welluidende stem, ik denk zelfs met een soort bovenstem, boven het orgel en boven de gemeente uit te komen.
Een bijzondere predikant om nog vaak aan terug te denken! En die psalmen blijven me boeien.
 
terug